دانشنامه فولاد و متالورژی ایران

تعریف و اهمیت: نسوزها موادی هستند که می‌توانند دماهای بالا را بدون ذوب یا تغییر شکل تحمل کنند. این مواد در صنایعی که با تولید فلز، شیشه‌سازی و دیگر فرآیندهای با دمای بالا سروکار دارند، بسیار حیاتی هستند.

انواع نسوزها:

• نسوزهای شکل‌دار: شامل آجرها و قالب‌هایی طراحی شده برای کاربردهای با دمای بالا.
• نسوزهای بدون شکل: شامل انواع پودرها، مخلوط‌های کوبیدنی و ملات‌ها هستند که برای ساخت و نگهداری انعطاف‌پذیر هستند.

ترکیب شیمیایی: مستند به ترکیبات شیمیایی مختلف نسوزها می‌پردازد، به ویژه ترکیباتی نظیر SiO2 (سیلیکا)، Al2O3 (آلومینا)، MgO (اکسید منیزیم) و CaO (اکسید کلسیم). نسبت‌ها و ترکیب این اکسیدها عملکرد و مناسب بودن نسوز را برای کاربردهای مختلف تعیین می‌کنند.

خواص فیزیکی و حرارتی: مستند بر ویژگی‌های مهم نسوزها مانند هدایت حرارتی، مقاومت در برابر شوک حرارتی و استحکام مکانیکی در دماهای بالا تمرکز دارد. جداول و نمودارهای مقایسه‌ای برای نشان دادن این ویژگی‌ها در انواع مختلف نسوزها ارائه شده است.

کاربردها: کاربرد نسوزها در صنایع مختلف به ویژه در تولید فولاد، جایی که در کوره‌ها، آسیاب‌‌ها و راکتورها استفاده می‌شوند، توضیح داده شده است. مقاومت در برابر حرارت، دوام و یکپارچگی ساختاری نسوزها به بهره‌وری و ایمنی فرآیندهای با دمای بالا کمک می‌کند.

ملاحظات زیست‌محیطی: بررسی تأثیر زیست‌محیطی تولید و استفاده از نسوزها، از جمله مدیریت پسماند و انتشارهای محیط‌زیستی. لزوم رعایت مقررات زیست‌محیطی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

تحقیقات و توسعه: به پیشرفت‌های مداوم در فناوری نسوز، مواد و کاربردهای آن‌ها اشاره شده و نقش تحقیقات در بهبود عملکرد و پایداری نسوزها برجسته شده است.