دانشنامه فولاد و متالورژی ایران

کتاب الکترونیکی "Steel Plant Refractories"

نسوزها مواد اصلی مورد استفاده در صنعت فولاد هستند که در بدنه داخلی کوره‌ها برای تولید آهن و فولاد، در ظروف نگهداری و حمل فلز و سرباره، و در کوره‌های پیش‌گرم فولاد قبل از پردازش بیشتر استفاده می‌شوند. این مواد ساختاری قادرند دماهای بین ۲۶۰ تا ۱۸۵۰ درجه سانتی‌گراد (۵۰۰ تا ۳۴۰۰ درجه فارنهایت) را تحمل کنند.

توجه : در این کتاب تنها فصل سوم رو توضیح میدهد که به طور کامل انواع فرآورده های نسوز مورد استفاده در کارخانه فولاد  رو شرح میدهد .

1. تعریف و اهمیت: نسوزها موادی هستند که می‌توانند دماهای بالا را بدون ذوب یا تغییر شکل تحمل کنند. این مواد در صنایعی که با تولید فلز، شیشه‌سازی و دیگر فرآیندهای با دمای بالا سروکار دارند، بسیار حیاتی هستند.

2. انواع نسوزها:

   • نسوزهای شکل‌دار: شامل آجرها و قالب‌هایی طراحی شده برای کاربردهای با دمای بالا.
   • نسوزهای بدون شکل: شامل انواع پودرها، مخلوط‌های کوبیدنی و ملات‌ها هستند که برای ساخت و نگهداری انعطاف‌پذیر هستند.

3. ترکیب شیمیایی: مستند به ترکیبات شیمیایی مختلف نسوزها می‌پردازد، به ویژه ترکیباتی نظیر SiO2 (سیلیکا)، Al2O3 (آلومینا)، MgO (اکسید منیزیم) و CaO (اکسید کلسیم). نسبت‌ها و ترکیب این اکسیدها عملکرد و مناسب بودن نسوز را برای کاربردهای مختلف تعیین می‌کنند.

4. خواص فیزیکی و حرارتی: مستند بر ویژگی‌های مهم نسوزها مانند هدایت حرارتی، مقاومت در برابر شوک حرارتی و استحکام مکانیکی در دماهای بالا تمرکز دارد. جداول و نمودارهای مقایسه‌ای برای نشان دادن این ویژگی‌ها در انواع مختلف نسوزها ارائه شده است.

5. کاربردها: کاربرد نسوزها در صنایع مختلف به ویژه در تولید فولاد، جایی که در کوره‌ها، آسیاب‌‌ها و راکتورها استفاده می‌شوند، توضیح داده شده است. مقاومت در برابر حرارت، دوام و یکپارچگی ساختاری نسوزها به بهره‌وری و ایمنی فرآیندهای با دمای بالا کمک می‌کند.

6. ملاحظات زیست‌محیطی: بررسی تأثیر زیست‌محیطی تولید و استفاده از نسوزها، از جمله مدیریت پسماند و انتشارهای محیط‌زیستی. لزوم رعایت مقررات زیست‌محیطی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

7. تحقیقات و توسعه: به پیشرفت‌های مداوم در فناوری نسوز، مواد و کاربردهای آن‌ها اشاره شده و نقش تحقیقات در بهبود عملکرد و پایداری نسوزها برجسته شده است.